Je hebt je vast wel een keer afgevraagd hoe de dag van de Profeet Mohammed ﷺ was tijdens de Ramadan. Hoe vastte hij? Wat at hij tijdens de Suhoor (pre-dageraad maaltijd)? Hoe verbrak hij zijn vasten en hoe spendeerde hij zijn dagen tijdens deze gezegende maand? Dit hebben we voor jullie verkend en een notendop samengevat:
Intentie en suhoor
In de Ramadan vernieuwde de Boodschapper van Allah ﷺ dagelijks vóór de fajr zijn intentie (niyyah) om te vasten. Deze momenten benutte hij ook voor een maaltijd, vaak in gezelschap van een van zijn echtgenotes, met eenvoudige en lichtverteerbare voeding zoals enkele dadels of een bescheiden hoeveelheid ander voedsel, en wat water. Soms deelde hij deze vroege maaltijd, suhoor, ook met zijn metgezellen. Zo is er een overlevering dat hij en Zaid ibn Haritha, moge Allah ﷻ tevreden over hem zijn, samen suhoor nuttigden voordat zij opstonden voor het Fajr-gebed. Tussen suhoor en het Fajr-gebed, nam hij de tijd om ongeveer vijftig verzen uit de Koran te reciteren.
Salaat
Na het nuttigen van suhoor bad de Profeet vaak twee korte eenheden van gebed en bleef vervolgens thuis totdat Bilal arriveerde om de oproep tot gebed te verrichten. Vervolgens verliet hij de huizen van zijn echtgenotes, dichtbij de moskee gelegen, om de gelovigen te leiden in het Fajr-gebed.
Het gedenken van Allah
Na het afronden van het gebed bleef de Profeet ﷺ in de moskee voor overpeinzing en het gedenken van Allah ﷻ tot de zon opkwam. Daarna wachtte hij ongeveer twintig minuten en verrichtte twee rak’ahs. Hij verklaarde dat iemand die deze praktijk uitvoerde, een beloning zou ontvangen alsof hij een Hadj en Umrah had verricht.
Gedurende de dag
Overdag vervulde de Profeet ﷺ verschillende rollen in de moskee, waaronder het leiden van gebeden, het onderwijzen van anderen en het dienen van zijn gemeenschap. Hij fungeerde als rechter, bemiddelaar, onderwijzer, en nam nog vele andere verantwoordelijkheden op zich. Ook hielp hij anderen. De Profeet stond bekend om zijn vrijgevigheid, maar in de maand Ramadan nam deze eigenschap nog meer toe; hij was uitzonderlijk vrijgevig tijdens deze heilige maand. Hij werd hierom door de metgezellen beschreven als “zo vrijgevig als de vrije wind” maar ook vanwege zijn haast om de armen en behoeftigen gedurende deze gezegende maand bij te staan.
Verder was de Profeet ﷺ vooral bezig met het lezen van de Koran, het gedenken van Allah ﷻ, het geven van aalmoezen en het vasten. Hij at weinig en soms vastte hij continu voor twee of drie dagen, zeggende: “Ik verblijf bij mijn Heer, Hij voedt mij en geeft mij te drinken.” Dit soort vasten is alleen toegestaan voor de Profeet ﷺ en niet voor alle gelovigen.
Iftar en gebed
Vóór de Maghrib (zonsondergang) reserveerde de Profeet ﷺ momenten voor reflectie en smeekbeden. Wanneer het tijd werd voor Maghrib, verzocht hij zijn echtgenotes om het vasten te verbreken, wat hij deed vóór het gebed. Hij begon met verse dadels; als die niet beschikbaar waren, met droge dadels of een paar slokken water. Dit is overgeleverd door Anas ibn Malik, moge Allah ﷻ tevreden met hem zijn.
Na het verbreken van zijn vasten verrichtte de Profeet ﷺ het Maghrib-gebed in de moskee. Vervolgens ging hij naar huis, waar hij verder ging met het eten, de nawafil-gebeden na Maghrib bad en tijd doorbracht met zijn vrouwen. Wanneer het moment voor het Isha-gebed aanbrak, bad hij de vrijwillige gebeden thuis, waarna hij de gemeenschap voorging in het Isha-gebed.
Tarawih en witr
Gedurende drie avonden in Ramadan leidde de Profeet ﷺ de Tarawih-gebeden samen met zijn metgezellen in de moskee. Daarna zette hij zijn gebeden thuis voort, zolang Allah ﷻ wilde. Na het nachtgebed, ging de Profeet ﷺ slapen alvorens hij de Witr verrichtte. Toen Aisha, moge Allah ﷻ tevreden met haar zijn, hem vroeg: “O Boodschapper van Allah ﷻ, slaap je voordat je de Witr bidt?” antwoordde hij: “O Aisha, mijn ogen slapen maar mijn hart niet.” Dit was een unieke gunst voor de Profeet ﷺ.
Intieme momenten
In de Ramadan had de Profeet ﷺ intieme momenten met zijn echtgenote tijdens de nachten, waarna hij soms sliep tot het Fajr-gebed. Dit was niet gebruikelijk gezien zijn gewoonlijke nachtgebeden. Na het ontwaken, verrichtte hij de Ghusl, een volledige rituele wassing, alvorens hij het Fajr-gebed leidde. Dit illustreert de balans die hij handhaafde tussen zijn spirituele plichten en zijn rol als echtgenoot.
Emotie regulering
Gedurende de Ramadan toonde de Profeet ﷺ uitzonderlijk geduld bij honger en onderwees hij zijn ummah dat deze heilige maand niet bedoeld is voor overmatig eten, drinken, en vermaak, zoals dat voorkomt in veel moslimhuishoudens. Hij onderstreepte vooral dat de essentie van Ramadan ligt in aanbidding en gehoorzaamheid aan Allah ﷻ. Verder benadrukte hij het belang van emotionele zelfbeheersing, door zijn metgezellen te adviseren niet toe te geven aan provocaties of boosheid, hun tong te beheersen, en zich te richten op het spreken van enkel goede woorden.
De laatste nachten
De Profeet ﷺ trok zich terug in de moskee voor I’tikaf tijdens de laatste tien nachten van Ramadan, en tijdens het laatste jaar van zijn leven deed hij dat voor twintig dagen, strevend om Laylat al-Qadr te ervaren, zoals hij zei: “Zoek Laylat al-Qadr in de laatste tien nachten van Ramadan.”
Veelvuldig smeekbedes
Een van de meest opvallende kenmerken van het leven van de Profeet ﷺ tijdens Ramadan was zijn liefde voor veelvuldig smeekgebed, zoals overgeleverd door Aisha, moge Allah ﷻ tevreden met haar zijn, die zei: “Wat moet ik zeggen als ik Laylat al-Qadr meemaak?” Hij zei: “Zeg: اللهم إنك عفو تحب العفو فاعف عني
‘Allahumma innaka ‘afuwwun tuhibbul ‘afwa fa’fu ‘anni (O Allah ﷻ, U bent de Vergever en U houdt van vergeving, dus vergeef mij).'”
Tijdens de laatste tien nachten van Ramadan moedigde hij zijn familie aan meer tijd in aanbidding door te brengen en liet hen niet uitslapen. Dit is overgeleverd door Ali ibn Abi Talib en vastgelegd door Tirmidhi: “De Profeet wekte zijn familie tijdens deze nachten.”
Gezin wakker maken
De Profeet ﷺ zette het ultieme voorbeeld neer voor een echtgenoot door aandacht te besteden aan de gehoorzaamheid van zijn familie aan Allah ﷻ. Hij zorgde niet alleen voor hun materiële behoeften zoals voedsel, drinken, slaap, en wereldse aangelegenheden, maar legde ook een grote nadruk op hun spirituele en religieuze toewijding. Allah ﷻ instrueert: “O jullie die geloven, bescherm jezelf en je gezinnen tegen het Vuur.”
Afsluiting van de maand
De Profeet ﷺ wijdde zijn dagen en nachten tijdens Ramadan aan aanbidding, reflectie, en dienstbaarheid. Hij deed dir tot de laatste dag die overging in Eid al-Fitr, een vreugdevol feest ter afsluiting van de heilige maand. Voor het gebed verdeelde de Profeet Zakat al-Fitr, een vorm van verplichte liefdadigheid, onder de minderbedeelden. Daarna nam hij de leiding over het Eid-gebed, gevolgd door een preek die de gemeenschap bijeenbracht in spirituele reflectie en viering.