De mens heeft een beperkte vrije wil. De term “al-irada al-djoez’iyya” of “beperkte vrije wil” verwijst naar de wil van de mens om te kiezen en beslissen binnen de kaders die door Allah zijn vastgesteld. Deze beperkte vrije wil is gegeven aan de mens door Allah, maar de mens kan slechts vrij bewegen binnen de grenzen die Allah heeft vastgesteld.

Deze beperkte wil is van groot belang omdat het de mens in staat stelt om zijn eigen handelingen te kiezen en de verantwoordelijkheid te nemen voor de gevolgen hiervan. Als de mens de vrije wil gebruikt om een goede daad te verrichten, dan zal Allah deze daad verwezenlijken. Aan de andere kant, als de mens de vrije wil gebruikt voor slechte daden, dan zal Allah deze daden ontstaan. De handelingen die een persoon uit eigen vrije wil maakt, bepalen of die persoon in de hemel of hel terechtkomt.

Wij handelen binnen de kaders die Allah heeft geschets. Dit betekent dat wij onze eigen keuzes maken, maar dat de uiteindelijke uitkomst afhankelijk is van de wil van Allah. Dit kan vergelijken worden met het besturen van een voertuig: we kiezen de richting waarin we willen gaan, maar de uiteindelijke bestemming is afhankelijk van de weg die Allah voor ons heeft gekozen.

Het betekent dat iemand die in de richting van het kwade heeft gestuurd en daarmee de door Allah geboden goede zaken nalaat, zijn verantwoordelijkheid voor zijn zondige daden niet kan ontkomen door te zeggen: “Wat kon ik doen als Allah het zo heeft gewild (als in: geweten en toegelaten)?” Ja, Allah had het zo gewild, omdat de wil van die persoon zich in deze richting had bewogen. Dat stond vast omdat de kennis van Allah absoluut is.

Anderzijds had Hij het ook voor Zijn dienaar gewenst dat hij zijn vrije wil en inspanning zou gebruiken in gehoorzaamheid en voor het goede.

Bovendien, als de mens de vrije wil (dat is een voorkeurs-wil) niet had gekregen, dan zou Allah aan Zijn dienaren ook niet de mogelijkheid en gelegenheid hoeven te geven zich te kunnen verantwoorden en hen op de dag des oordeels te ondervragen. Immers, zonder hun vrije wil (eigen keuze) zou Hij Zijn dienaren dan hebben gedwongen het goede of het slechte te doen. In werkelijkheid is Allah, de Barmhartige, ver ervan verwijderd Zijn dienaren tot zonde te dwingen en hen er vervolgens voor te bestraffen.