زكاة (Zakat) is een van de Vijf Zuilen van de Islam en vertegenwoordigt een cruciaal aspect van het geloof, dat zich richt op de zuivering van rijkdom en het sociaal-economische welzijn van de moslimgemeenschap. Hieronder volgt een gedetailleerde uitleg van Zakat:
Definitie en Doel
Zakat is een verplichte vorm van aalmoezen geven, bedoeld om de rijkdom en de ziel te zuiveren. De term “زكاة” zelf komt van de Arabische wortel die “zuiveren” en “groeien” betekent. Door Zakat te geven, zuiveren moslims hun rijkdom door te erkennen dat alle rijkdom toebehoort aan Allah en helpen ze armoede en ongelijkheid binnen de gemeenschap te verlichten.
Verplichte aard
Zakat is verplicht voor alle moslims die rijkdom bezitten boven een bepaalde drempel, bekend als de nisab. De verplichting wordt benadrukt in talrijke verzen uit de Koran en Hadiths.
Koranverwijzingen:
- Soera Al-Baqarah, Ayah 43
“En onderhoud de salat en geef de Zakat en buig met degenen die buigen.” (Soera Al-Baqarah, 2:43)
- Soera At-Tawbah, Ayah 60
“Zakatuitgaven zijn alleen voor de armen en voor de behoeftigen en voor degenen die belast zijn met het innen [van Zakat] en voor het tot elkaar brengen van harten [voor de islam] en voor het bevrijden van slaven en voor degenen die in schulden zitten en voor de zaak van Allah en voor de gestrande reiziger – een verplichting opgelegd door Allah. En Allah is Alwetend en Wijs.” (Soera At-Tawbah, 9:60)
Berekening en distributie
- Berekening:
- Nisab Drempel: Het minimale bedrag aan rijkdom dat men moet bezitten voordat men verplicht is om Zakat te betalen. Het is gelijk aan de waarde van 85 gram goud of 595 gram zilver.
- Tarief: Zakat bedraagt doorgaans 2,5% van de rijkdom die een jaar lang in bezit is.
- In Aanmerking Komende Ontvangers (Asnaf): In de Islam zijn er specifieke categorieën van mensen die in aanmerking komen voor het ontvangen van Zakat. Deze categorieën zijn duidelijk gedefinieerd in de Koran en de Hadith om ervoor te zorgen dat Zakat effectief bijdraagt aan de verbetering van de samenleving. Hieronder volgt een gedetailleerde beschrijving van elke categorie:
- الفقراء (Al-Fuqara) – De Armen
De armen zijn degenen die weinig tot geen middelen van bestaan hebben. Ze bezitten niet genoeg om hun basisbehoeften, zoals voedsel, kleding, en onderdak, te dekken. Zakat helpt hen om hun leven op een waardige manier voort te zetten en hen uit de cyclus van armoede te halen.
- المساكين (Al-Masakin) – De Behoeftigen
De behoeftigen bevinden zich in een vergelijkbare situatie als de armen, maar hun toestand kan iets minder ernstig zijn. Ze hebben wel enige middelen, maar niet voldoende om aan hun dagelijkse basisbehoeften te voldoen. Het verschil tussen armen en behoeftigen kan subtiel zijn, maar beide groepen hebben hulp nodig om een fatsoenlijk leven te leiden.
- العاملين عليها (Al-‘Amilina ‘Alayha) – Zakatbeheerders
Dit zijn de mensen die verantwoordelijk zijn voor het inzamelen, beheren en verdelen van Zakat. Hun werk vereist tijd, inspanning en soms middelen. Het is dus redelijk dat een deel van Zakat wordt gebruikt om hun inspanningen te belonen en de administratiekosten te dekken.
- المؤلفة قلوبهم (Al-Mu’allafatu Qulubuhum) – Degenen wiens harten gewonnen moeten worden
Deze categorie omvat mensen die recent tot de islam zijn bekeerd of van wie verwacht wordt dat ze zich zullen bekeren, evenals degenen die steun nodig hebben om sterker in hun geloof te staan. Door hen financieel te ondersteunen, kunnen ze een stabielere en meer verbonden plaats binnen de islamitische gemeenschap vinden.
- الرقاب (Ar-Riqab) – Degenen in Slavernij of Gevangenschap
Historisch gezien werden deze fondsen gebruikt om slaven te bevrijden. In de moderne context kan dit ook betrekking hebben op mensen die onrechtvaardig gevangen zitten of die in extreme omstandigheden leven die op slavernij lijken. Het doel is om hen vrijheid en een beter leven te bieden.
- الغارمين (Al-Gharimin) – Degenen met Schulden
Dit zijn mensen die legitieme schulden hebben die ze niet kunnen terugbetalen. Dit kan variëren van persoonlijke schulden door noodsituaties tot schulden aangegaan om de gemeenschap te helpen. Het aflossen van deze schulden helpt hen om financiële stabiliteit te herwinnen zonder de last van schuldeisers.
- في سبيل الله (Fi Sabilillah) – Voor de Zaak van Allah
Deze categorie is breed en omvat alles wat bijdraagt aan het welzijn van de islamitische gemeenschap en het bevorderen van de islamitische waarden. Dit kan variëren van het ondersteunen van islamitische scholen en ziekenhuizen tot het financieren van activiteiten die de gemeenschap ten goede komen, zoals humanitaire hulp en noodhulp.
- ابن السبيل (Ibn As-Sabil) – De Gestrande Reiziger
Dit zijn reizigers die ver van huis zijn en zonder middelen zijn komen te zitten. Ze hebben hulp nodig om hun reis te kunnen vervolgen of naar hun thuisbasis terug te keren. Door hen te ondersteunen, wordt hun moeilijkheid verlicht en kunnen ze veilig en zonder zorgen hun bestemming bereiken.
Belang
- Spirituele Voordelen:
- Zuivert de rijkdom en de ziel van de gever.
- Verhoogt de barakah (zegeningen) in iemands rijkdom.
- Sociale Voordelen:
- Vermindert armoede en economische ongelijkheid.
- Versterkt de banden binnen de gemeenschap en sociale welzijn.
- Economische Voordelen:
- Laat rijkdom circuleren binnen de economie.
- Stimuleert verantwoord financieel gedrag en investeringen in de samenleving.
Zakat is meer dan een liefdadige daad; het is een middel voor sociale rechtvaardigheid, economische balans en spirituele groei in de islam. Het zorgt ervoor dat rijkdom circuleert en degenen bereikt die het nodig hebben, en bevordert een gevoel van gemeenschap en verantwoordelijkheid onder moslims. Door deze zuil te vervullen, voldoen moslims niet alleen aan een goddelijke opdracht, maar dragen ze ook bij aan de verbetering van de samenleving als geheel.