De moskee is niet zomaar een gebouw; het is een plaats van aanbidding, bezinning en verbinding met Allah. Het betreden van de moskee vraagt om een bepaalde etiquette (adab), die niet alleen de spiritualiteit bevordert, maar ook respect toont voor dit heilige huis. Hier is een uitgebreid overzicht van wat je moet weten, aangevuld met Arabische teksten uit de Koran, hadith en du’a’s, inclusief hun Nederlandse vertaling en fonetische weergave.
- Schoenen uitdoen
Het verwijderen van je schoenen bij de ingang is essentieel om de moskee schoon en heilig te houden. Dit gebaar toont respect en reinheid, zoals Allah zegt:
“إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ“
“Innallāha yuhibbu al-tawwābīna wa yuhibbu al-mutatahhirīn.”
“Voorwaar, Allah houdt van degenen die zich bekeren en van degenen die zich reinigen.” (Koran 2:222)
Het schoonhouden van de moskee wordt gezien als een daad van aanbidding. De Profeet ﷺ zei:
“الطُّهُورُ شَطْرُ الإِيمَانِ“
“At-tuhooru shatru al-imaan.”
“Reinheid is de helft van het geloof.” (Sahih Muslim)
Reinheid is niet beperkt tot het verwijderen van vuil; het weerspiegelt ook de innerlijke zuiverheid van intentie en toewijding aan Allah. De Koran benadrukt:
“وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ“
“Wa thiyābaka faṭahhir.”
“En reinig je kleding.” (Koran 74:4)
- Kleed u fatsoenlijk
Zorg dat je kleding schoon, fatsoenlijk en geschikt is voor het gebed. Dit weerspiegelt respect voor de plaats en de aanwezigen. In de Koran staat:
“يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ“
“Yā Banī Ādam khudhū zīnatakum ‘inda kulli masjidin.”
“O kinderen van Adam, neem jullie versiering aan bij elke gebedsplaats.” (Koran 7:31)
Fatsoenlijke kleding is een uiting van respect, nederigheid en voorbereiding voor de ontmoeting met Allah. De Profeet ﷺ benadrukte:
“إِنَّ اللَّهَ جَمِيلٌ يُحِبُّ الْجَمَالَ“
“Inna Allāha jamīlun yuḥibbu al-jamāl.” “Voorwaar, Allah is mooi en Hij houdt van schoonheid.” (Sahih Muslim)
- Doe wudu (ablutie)
De rituele reiniging is niet alleen een voorwaarde voor het gebed, maar helpt je ook mentaal en spiritueel voor te bereiden. De Profeet ﷺ zei:
“لا تُقْبَلُ صَلَاةٌ بِغَيْرِ طُهُورٍ“
“Lā tuqbalu salātun bighayri tuhoor.”
“Het gebed wordt niet geaccepteerd zonder reinheid.” (Sahih Muslim)
De Koran benadrukt dit ook:
“يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ“
“Yā ayyuhā alladhīna āmanū idhā qumtum ilāṣ-ṣalāti fa-ghsilū wujūhakum wa-aydiyakum ilā al-marāfiq.”
“O jullie die geloven, wanneer jullie je voorbereiden op het gebed, was dan jullie gezichten en handen tot aan de ellebogen…” (Koran 5:6)
Ablutie verfrist niet alleen het lichaam, maar ook de ziel. De Profeet ﷺ zei:
“مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ وُضُوءَهُ، خَرَجَتْ خَطَايَاهُ مِنْ جَسَدِهِ“
“Man tawadda’a fa-aḥsana wuḍū’ahu, kharajat khaṭāyāhu min jasadihi.”
“Wie de wudu op een goede manier verricht, zullen zijn zonden uit zijn lichaam verdwijnen.” (Sahih Muslim)
- Betreed met de rechtervoet
Volgens de soenna stap je met je rechtervoet naar binnen en zeg je de du’a:
“بِسْمِ اللَّهِ وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ، اللَّهُمَّ افْتَحْ لِي أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ“
“Bismillāh, waṣṣalātu waṣṣalāmu ‘alā Rasūlillāh, Allāhumma iftaḥ lī abwāba raḥmatika.”
“In de Naam van Allah, vredesgroeten en zegeningen voor de Boodschapper van Allah. O Allah, open voor mij de poorten van Uw Genade.”
De Profeet ﷺ zei:
“إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ الْمَسْجِدَ، فَلْيَقُلْ: اللَّهُمَّ افْتَحْ لِي أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ“
“Idhā dakhala aḥadukum al-masjid, falyakul: Allāhumma iftaḥ lī abwāba raḥmatika.”
“Als een van jullie de moskee binnengaat, laat hem zeggen: ‘O Allah, open voor mij de poorten van Uw Genade.'” (Sahih Muslim)
Deze du’a herinnert ons eraan dat de moskee een plaats is waar Allah’s genade wordt gezocht.
- Groet anderen zachtjes
Begroet aanwezigen met een zachte en respectvolle salaam. Dit versterkt de onderlinge band. De Profeet ﷺ zei:
“أَفْشُوا السَّلَامَ بَيْنَكُمْ”
“Afshū as-salāma baynakum.”
“Verspreid de vredesgroet onder elkaar.” (Sahih Muslim)
Salaam is niet alleen een begroeting, maar ook een smeekbede voor vrede en welzijn voor de ander.
- Bid tahiyyat al-Masjid (2 Rakaat)*
Bij binnenkomst is het aanbevolen om twee rakaat te bidden als groet aan de moskee. De Profeet ﷺ zei:
“إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ الْمَسْجِدَ فَلَا يَجْلِسْ حَتَّى يُصَلِّيَ رَكْعَتَيْنِ“
“Idhā dakhala aḥadukum al-masjid, falā yajlis ḥattā yuṣallī rakʿatayn.”
“Als een van jullie de moskee binnengaat, laat hem twee rakaat bidden voordat hij gaat zitten.” (Sahih al-Bukhari, Sahih Muslim)
* Er zijn enkele uitzonderingen binnen de Maalikitische madhhab. Voor specifieke details wordt aangeraden om advies in te winnen bij uw lokale imam.
- Verlaat de moskee met de linkervoet
Bij het verlaten zeg je de du’a:
“بِسْمِ اللَّهِ وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ، اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ”
“Bismillāh, waṣṣalātu waṣṣalāmu ‘alā Rasūlillāh, Allāhumma innī as’aluka min faḍlika.”
“In de Naam van Allah, vredesgroeten van de Boodschapper van Allah. O Allah, ik vraag U om Uw Gunst.”
Het verlaten van de moskee met de linkervoet, samen met het reciteren van deze du’a, symboliseert zowel dankbaarheid voor de mogelijkheid tot aanbidding als de wens om Allah’s zegeningen te blijven ontvangen in de dagelijkse bezigheden buiten de moskee.
- Houd de moskee schoon
Reinheid in de moskee gaat verder dan het alleen uitdoen van schoenen. De moskee wordt beschouwd als een heilige plaats, en het bijdragen aan de netheid ervan wordt gezien als een daad van aanbidding. De Profeet ﷺ prees een vrouw die de moskee schoonmaakte en zei dat zij een bijzondere beloning in het Hiernamaals had ontvangen.
“إِنَّ الْمَسَاجِدَ بُنِيَتْ لِذِكْرِ اللَّهِ“
“Inna al-masājida buniya li dhikri Allāh.”
“De moskeeën zijn gebouwd voor de herinnering aan Allah.” (Sahih Muslim)
- Blijf stil en respectvol
De moskee is een plek van rust, waar stilte de spiritualiteit bevordert. Allah zegt:
“وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا“
“Wa anna al-masājida lillāhi fa lā tadʿū maʿa Allāhi aḥadā.”
“En dat de moskeeën voor Allah zijn, roept daarom naast Allah niemand aan.” (Koran 72:18)
Praat zachtjes en vermijd onnodige gesprekken, zodat anderen zich kunnen concentreren op hun aanbidding.
- Schakel telefoons uit
In een tijdperk van technologie is het cruciaal om telefoons uit te schakelen of op stil te zetten voordat je de moskee binnengaat. Dit helpt om verstoringen te voorkomen en zorgt voor een serene sfeer waarin iedereen zich op Allah kan richten.
- Respecteer anderen in gebed
Tijdens het gebed is het belangrijk om rekening te houden met anderen. Loop niet voor iemand langs die aan het bidden is, omdat dit volgens de Profeet ﷺ een zonde is. Hij zei:
“لَوْ يَعْلَمُ الْمَارُّ بَيْنَ يَدَيِ الْمُصَلِّي مَاذَا عَلَيْهِ لَكَانَ أَنْ يَقِفَ أَرْبَعِينَ خَيْرًا لَهُ“
“Law yaʿlamu al-mārru bayna yaday al-muṣalli mādhā ʿalayhi lakāna an yaqifa arbaʿīna khayran lahu.”
“Als degene die voor een biddende langsloopt wist wat voor zonde hij begaat, dan zou hij liever veertig (dagen, maanden of jaren) wachten.” (Sahih al-Bukhari)
- Geen handel of wereldse zaken in de moskee
De moskee is een plaats van aanbidding en bezinning, en geen plek voor handel of andere wereldse zaken. De Profeet ﷺ zei:
“إِذَا رَأَيْتُمْ مَنْ يَبِيعُ أَوْ يَبْتَاعُ فِي الْمَسْجِدِ فَقُولُوا لَا أَرْبَحَ اللَّهُ تِجَارَتَكَ“
“Idhā ra’aytum man yabīʿu aw yabtaʿu fī al-masjid faqulū lā arbaḥa Allāhu tijārataka.”
“Als je iemand in de moskee handel ziet drijven, zeg dan: ‘Moge Allah jouw handel niet laten slagen.'” (Sunan at-Tirmidhi)
- recht de rijen in gebed
Tijdens het gezamenlijke gebed is het rechtzetten van de rijen een belangrijk aspect. Het bevordert eenheid en gelijkheid onder de gelovigen. De Profeet ﷺ zei:
“سَوُّوا صُفُوفَكُمْ فَإِنَّ تَسْوِيَةَ الصُّفُوفِ مِنْ تَمَامِ الصَّلَاةِ“
“Sawwū ṣufūfakum fa inna taswiyata al-ṣufūf min tamām al-ṣalāh.”
“Maak jullie rijen recht, want het rechtzetten van de rijen is een onderdeel van de perfectie van het gebed.” (Sahih al-Bukhari, Sahih Muslim)
Deze richtlijnen zijn bedoeld om de moskee als heilige ruimte te eren en een sfeer van spiritualiteit en vrede te bevorderen. Door deze etiquette te volgen, wordt jouw aanwezigheid in de moskee niet alleen een persoonlijke daad van aanbidding, maar ook een bron van inspiratie en respect voor anderen.